استریل‌سازی یا میکروب‌زدایی، دلیل اصلی استفاده از دستگاه اتوکلاو در مراکز پزشکی و دندانپزشکی می‌باشد. برای انجام عملیات استریل‌سازی تجهیزات دندانپزشکی، روش‌های متعددی وجود دارد.
اما به دلیل کمترین آسیب به وسایل، راحتی استفاده، قابلیت کنترل، از بین بردن قطعی آلودگی، سرعت عمل و مزایای دیگر، روش استفاده از بخار به عنوان بهترین روش شناخته می‌شود.
اما باید توجه داشت که دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی برای استریل‌سازی برخی از تجهیزات و نه همه‌ی آنها استفاده می‌شود، زیرا ممکن است برای بعضی از مواد و تجهیزات، میکروب‌زدایی با بخار فشرده مناسب نباشد.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی از نظر درجه حرارت به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروه اول دمای ۱۳۲ تا ۱۳۴ درجه سانتیگراد و گروه دوم دمای ۱۲۱ تا ۱۲۳ درجه سانتیگراد را دارند.
مطابق استانداردهای بین المللی، حداقل زمان استریل‌سازی در دمای ۱۲۱ درجه و فشار ۱.۲ بار پانزده دقیقه و در دمای ۱۳۴ درجه و فشار ۲.۱ بار سه دقیقه می‌باشد.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی چیست؟
هر مطب دندانپزشکی مسئولیت‌های مهمی در حفظ بهداشت و سلامت دندانپزشک، دستیاران و بیماران را بر عهده دارد. اطمینان از استریلیزاسیون مناسب فضای مطب و حتی ابزارهای دندانپزشکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ابزارهای مورد استفاده برای ترمیم، معاینه و درمان دندان به سه دسته بحرانی، نیمه بحرانی و غیر بحرانی تقسیم می‌شوند. استریل‌سازی ابزارهای بحرانی و نیمه بحرانی باید به روش‌های اصولی‌تر و با استفاده از بخار اشباع انجام شود.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی یک وسیله حیاتی است که برای استریل‌سازی تجهیزات بحرانی و نیمه بحرانی دندانپزشکی به کار می‌رود. این دستگاه با کارکرد بسیار کارآمد، به سرعت تمام میکروارگانیسم‌های آلوده را از بین می‌برد.
| برای خرید دستگاه لایت کیور تفنگی مدل F کلیک کنید. |  |
با استفاده از دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی، تمام ویروس‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و هر گونه میکروب زنده‌ای که روی سطح ابزارهای دندانپزشکی حضور دارند، به طور کامل از بین می‌روند.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی با ایجاد شرایط ایده‌آل، تضمین می‌کند که ابزارهای دندانپزشکی برای استفاده در مورد بیمار بعدی، به طور کامل ضدعفونی شوند.
دستگاه اتوکلاو چند نوع کلاس دارد؟
با توجه به نوع ابزار، دستگاه اتوکلاو به سه کلاس N، S و B تقسیم می‌شود، که این طبقه‌بندی به منظور اطمینان از صحت عملکرد استریلیزاسیون با توجه به نوع وسایل انجام می‌شود.
دستگاه اتوکلاو کلاس N:
- قابلیت استریل کردن ابزارآلات جامد بدون پوشش را دارد.
- تضمینی برای استریل کردن وسایل پوشش دار (اعم از پارچه یا کاغذهای مدیکال) و همچنین وسایل حفره‌دار وجود ندارد.
- بدون پمپ خلا است.
دستگاه اتوکلاو کلاس S:
- توانایی استریل کردن ابزارآلات بدون پوشش جامد یا پوشش دار جامد، مواد نساجی مثل پارچه، گاز تک‌لایه و وسایل حفره‌دار کلاس B را دارد.
- وسایل قابل استریلیزاسیون توسط کارخانه سازنده مشخص می‌شوند.
- قابلیت تجهیز به پمپ خلا یا عدم نیاز به آن.
- دارای سیکل خشک‌کن است.
دستگاه اتوکلاو کلاس B:
- توانایی استریل کردن انواع ابزارهای پوشش‌دار جامد و بدون پوشش، مواد نساجی و ابزارهای حفره‌دار را دارد.
- دارای پمپ خلا قدرتمندی که می‌تواند تا حدود ۰.۹ بار خلا ایجاد کند.
انواع اتوکلاو بر اساس محیط کار
اتوکلاو بر اساس محیط استفاده به چهار دسته اصلی اتوکلاو آزمایشگاهی، بیمارستانی، کلینیکال و دندانپزشکی تقسیم می‌شود.
اتوکلاو آزمایشگاهی چیست؟
- این دستگاه دارای محفظه‌های حجم ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ لیتری است. بدنه، درب، مخزن، کاور و طوقه آن از جنس استیل ساخته شده‌اند.
- دستگاه به برد دیجیتال با تکنولوژی PWM مجهز است و دارای سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان بالا، سیستم کنترل پسماند دمای المنت و سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی می‌باشد.
اتوکلاو بیمارستانی چیست؟
- اتوکلاو بیمارستانی به سه نوع تک درب، دو درب و گراویتی تولید می‌شود. این دستگاه با برد الکترونیکی دیجیتال، پرشر مکانیکی، ورودی هوای اطاقک مجهز به فیلتر HEPA (فیلتر بیولوژی) و ابعاد ۲۰۰ و ۳۰۰ لیتری عرضه می‌شود.
- اتوکلاو در دمای بین ۱۲۱ تا ۱۳۴ درجه سانتیگراد عمل می‌کند و برق مصرفی آن ۱۲ کیلو وات و سه فاز است.
اتوکلاو کلینیکال چیست؟
- این دستگاه دارای درب اتوماتیک کامل می‌باشد که امکان باز شدن دستی را نیز فراهم می‌کند. جنس بدنه از استیل ضد زنگ تهیه شده است. این دستگاه به برد الکترونیکی هوشمند، ورودی هوای اتاقک با فیلتر HEPA، خشک‌کن هیتری، سیکل سریع، سنسور تشخیص کیفیت آب، قابلیت گزارش دهی از طریق کابل پرینتر و خروجی پورت USB، تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و تست نشتی بخار (Vacuum Test)، مولد بخار سریع (Fast Steam Generator) و پمپ خلاء قوی مجهز است.
| برای خرید مایع لوتینگ جی سی GC کلیک کنید. |  |
اتوکلاو دندانپزشکی چیست؟
- این دستگاه با ویژگی‌های زیر مجهز به عملکرد اتوماتیک درب (که همچنین امکان باز شدن دستی را دارد)، بدنه از جنس فولاد، مخزن با ظرفیت ۲۳ و ۳۰ لیتری از جنس استیل، برد الکترونیکی هوشمند، تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و تست نشتی بخار (Vacuum Test)، مولد بخار سریع (Fast Steam Generator)، ورودی هوای اتاقک با فیلتر HEPA، خشک‌کن هیتری جداگانه و پمپ خلاء می‌باشد.
انواع دستگاه اتوکلاو بر اساس درجه حرارت
دستگاه اتوکلاو از نظر درجه حرارت به دو گروه تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر می‌شوند:
اتوکلاو درجه بالا چگونه است؟
این فرآیند در بازه دمایی ۱۳۲ تا ۱۳۴ درجه سانتیگراد یا معادل ۲۵۰ تا ۲۷۴ درجه فارنهایت امکان‌پذیر است.
اتوکلاو درجه پایین چگونه است؟
این عمل در دمای میانه‌ای بین ۱۲۱ و ۱۲۳ درجه سانتیگراد یا معادل ۲۵۰ تا ۲۵۴ درجه فارنهایت امکان‌پذیر است.
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی چگونه کار می کند؟
دستگاه اتوکلاو دندانپزشکی به عنوان یکی از بهترین ابزارها برای استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی محسوب می‌شود. این دستگاه بر اساس اصول بخار اشباع و فشار بالا عمل می‌کند، و دمای بخار در داخل اتوکلاو به بیش از 130 درجه سانتیگراد می‌رسد.
با ارسال بخار داغ به تجهیزات دندانپزشکی، اتوکلاو تمامی میکروارگانیسم‌های آلوده را از بین می‌برد. لازم به ذکر است که قبل از قرار گرفتن در اتوکلاو، تمام ابزارها با آب شسته و تمیز می‌شوند.
در صورت وجود لکه‌های خون، بزاق و موارد مشابه، تجهیزات ابتدا باید شسته شده و سپس به اتوکلاو منتقل شوند. در مرحله شستشوی اولیه ابزارهای دندانپزشکی، بسیاری از آلودگی‌ها، خون، بزاق دهان و موارد مشابه از روی آنها پاک می‌شوند.
اما این شستشو با آب کافی نیست زیرا تنها آلودگی‌های سطحی را از بین می‌برد و امکان از بین بردن ویروس‌ها و میکروارگانیسم‌های مضر را فراهم نمی‌کند.
عملکرد اصلی اتوکلاو دندانپزشکی بر پایه تولید بخار می‌باشد. بخار، به عنوان یک مرحله مؤثر در استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی در اتوکلاو، با انرژی بیشتری نسبت به آب جوش برخوردار است.
این بخار به راحتی به بخش‌های مختلف دستگاه نفوذ کرده و تمامی ابزارها را تمیز و ضد عفونی می‌کند. بنابراین، استفاده از بخار اشباع با انرژی بالا توسط اتوکلاو، موثرترین راه برای استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی است.
روش های استریل کردن تجهیزات با اتوکلاو چگونه است؟
- استریلیزاسیون با بخار (بخار داغ):
- این روش به وسیله بخار آب، با دمای بالا و فشار مناسب، صورت می‌گیرد.
- استفاده از حرارت بخار به منظور از بین بردن میکروارگانیسم‌ها اطمینان حاصل می‌کند.
- استریلیزاسیون با هوای خشک (گرمای خشک):
- در این روش، از گرما و خشکی برای ایجاد شرایط غیرمناسب برای رشد و زندگی میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود.
- هوا با دمای بالا برای انجام این فرآیند استفاده می‌شود.
- استفاده از اتیلن اکساید:
- این روش از گاز اتیلن اکساید به عنوان ماده ضدعفونی‌کننده استفاده می‌کند.
- اتیلن اکساید به خوبی میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برد و برای مواد حساس به حرارت مناسب است.
- روش پلاسما:
- در این روش، از پلاسمای موجود در گازها برای ایجاد شرایط استریلیزاسیون استفاده می‌شود.
- این روش بسیار کارآمد و سریع بوده و برای اجناس حساس به حرارت مناسب است.
- استفاده از بخار (با استفاده از اتوکلاو):
- این روش به عنوان یک روش ساده، قابل کنترل، بدون باقی گذاشتن آلاینده، سریع و معتبر شناخته می‌شود.
- با کاهش خطر آسیب به ابزار و تجهیزات به دلیل حرارت نسبتاً کمتر، بهترین روش برای استریل کردن این اشیاء تلقی می‌شود.
طرز چینش وسایل در اتوکلاو دندانپزشکی چگونه باید باشد؟
در این بخش، می‌خواهیم درباره متدولوژی بسته‌بندی دقیق و نحوه تنظیم وسایل در داخل اتوکلاو بحث کنیم.
- دستگاه باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که وسایل بتوانند از یک در آن وارد شده و از در دیگری خارج شوند.
- وسایل بهتر است به صورت عمودی قرار گیرند تا بخار به راحتی بین آنها حرکت نماید.
- وزن بسته‌ها باید در اندازه‌های مناسب و متوازن باشد، به نحوی که نه خیلی کوچک و نه خیلی بزرگ باشند.
- در پشت نوار تست، تاریخ درج شده و ثبت گردد.
- هنگام خروج وسایل از اتوکلاو، حتماً اطمینان حاصل شود که پک‌ها به‌طور کامل خشک شده باشند.
- در هنگام خروج پک‌ها از دستگاه، توجه شود که از دست با دستان مرطوب بیرون نیایند.
از اینکه تا آخر مقاله ما را همراهی کردید مجموعه یسنا دنت از شما تشکر می کند، و شما می توانید نظرات خود را برای ما در قسمت دیدگاه بنویسید که بقیه کاربران یسنا دنت هم نظرات شما را مطالعه کنند.